Pembahasan Soal Sbmptn Kimia Jenis Ikatan Kimia

Pembahasan soal SBMPTN bidang study kimia wacana ikatan kimia ini mencakup beberapa subtopik dalam bahan ikatan kimia yaitu elektron dalam ikatan kimia, jenis-jenis ikatan kimia, ikatan ion, ikatan kovalen, ikatan kovalen koordinat, ikatan hidrogen, ikatan logam, ikatan Van Der Waals, dan geometri molekul. Dari beberapa soal yang pernah keluar dalam soal SBMPTN bidang study kimia, model soal wacana ikatan kimia yang sering keluar antara lain mengidentifikasi senyawa yang mempunyai ikatan kovalen koordinasi, mengidentifikasi senyawa-senyawa yang sanggup membentuk ikatan hidrogen, melihat kekerabatan titik didih dengan ikatan kimia, mengidentifikasi senyawa yang tidak sanggup membentuk ikatan hidrogen antar molekul, mengidentifikasi unsur-unsur yang sanggup membentuk ikatan ion, mengatakan ikatan kovalen koordinasi pada struktur Lewis amonium klorida, dan memilih zat yang bersifat polar.

Soal 1
Berdasarkan sifat periodik unsur-unsur halogen, HF dibutuhkan mempunyai titik didih paling rendah dibandingkan dengan HCl, HBr, dan HI. Hal ini disebabkan HF mempunyai ikatan ....
A. Ion
B. Hidrogen
C. Kovalen
D. Van Der Waals
E. Kovalen ion

Pembahasan :
Pada kenyataannya HF mempunyai titik didih yang paling tinggi dibanding HCl, HBr, dan HI. Hal itu terjadi lantaran HF mempunyai ikatan hidrogen yang menimbulkan titik didihnya tinggi.

Akan tetapi, kalau dilihat dari posisinya di sistem periodik, F terletak pada golongan VIIA paling atas sehingga F termasuk unsur paling enteng dibanding Cl, Br, dan I.

Selain ikatan hidrogen, senyawa HF ialah molekul kovalen sehingga terdapat ikatan Van Der Waals yang juga kuat terhadap titik didih atau titik lebur senyawa.

Semakin besar massa molekul (Mr) suatu senyawa maka semakin besar pula titik didihnya. Karena F mempunyai massa relatif lebih kecil dibanding Cl, Br, dan I, maka dibutuhkan HF mempunyai titik didih lebih rendah.

Jadi, menurut ikatan Van Der Waals dibutuhkan HF mempunyai titik didih rendah tetapi pada kenyataannya titik didihnya tinggi lantaran adanya ikatan hidrogen.

Jawaban : D

Soal 2
Titik didih H₂O lebih tinggi daripada titik didih H₂S (Nomor atom O = 8, S = 16).

SEBAB

Molekul H₂O sanggup membentuk ikatan hidrogen antar molekul

Pembahasan :
Titik didih H₂O ialah 100^oC sedangkan titik didih H₂S ialah -62^oC. Titik didih H₂O lebih tinggi daripada titik didih H₂S lantaran oksigen mempunyai keelektronegatifan lebih besar daripada belerang.

Ikatan H₂O sangat polar sehingga terjadi gaya tarik atom yang keelektronegatifannya besar dengan atom H pada molekul lain dan membentuk ikatan hidrogen antar molekul.

Jadi, pernyataan benar alasan benar dan mengatakan kekerabatan alasannya ialah akibat.

Jawaban : A

Baca juga : Pembahasan SBMPTN Kimia Jenis dan Sifat Koloid.

Soal 3
Senyawa yang tidak sanggup mengadakan ikatan hidrogen antar sesama molekulnya ialah ...
1. Metanol
2. Dietil eter
3. Asam asetat
4. Asetaldehida

Pembahasan :
Ikatan hidrogen ialah ikatan yang terjadi antara atom hidrogen pada molekul yang satu dengan atom pasangannya pada molekul yang tidak sama. Ikatan ini terjadi kalau ada keelektronegatifan yang besar.

Beberapa senyawa yang sanggup mengadakan ikatan hidrogen antar sesama molekulnya antaralain air, metanol, dan asam asetat. Ikatan hidrogen menimbulkan senyawa mempunyai titik didih tinggi.

Jadi, opsi yang benar ialah 2 dan 4.

Jawaban : B

Soal 4
Empat unsur A, B, C, dan D masing-masing mempunyai nomor atom 6, 8, 17, dan 19. Pasangan unsur-unsur yang sanggup membentuk ikatan ion ialah ...
A. A dan D
B. A dan B
C. C dan D
D. B dan C
E. B dan D

Pembahasan :
Ikatan ion ialah ikatan kimia yang terbentuk lantaran serah terima elektron antar atom. Ikatan tersebut sanggup terbentuk di antara:
1. Kation dan Anion
2. Logam dan nonlogam

Langkah pertama kita lihat konfigurasi elektron masing-masing unsur:
₆A : 2 4 → Golongan IVA
₈B : 2 6 → Golongan IIA
₁₇C : 2  8  7  → Golongan VIIA
₁₉D : 2  8  8  1 → Golongan IA

Ikatan ion sanggup terbentuk antara atom-atom dengan perbedaan elektrogenativitas besar contohnya golongan IA atau IIA dengan golongan VIIA.

Jadi, pasangan unsur yang sanggup membentuk ikatan ion ialah C dan D.

Jawaban : C

Baca juga : Pembahasan SBMPTN Kimia Sifat Golongan Unsur.

Soal 5
Struktur Lewis senyawa amonium klorida ialah sebagai diberikut ...

Yang menyatakan ikatan kovalen koordinasi ialah nomor ...
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
E. 5

Pembahasan :
Ikatan kovalen ialah ikatan yang terbentuk lantaran mempunyai elektron yang dipakai bersama. Berdasarkan asl eketron yang digunakan, ikatan kovalen dibedakan menjadi dua, yaitu:
1. Ikatan kovalen murni
2. Ikatan kovalen koordinat

Ikatan kovalen koordinasi ialah ikatan kovalen yang pasangan elektron ikatannya disumbangkan oleh salah satu atom. Dari struktur Lewis senyawa amonium klorida di atas, ikatan kovalen koordinasi ditunjukkan oleh nomor 2.

Pada struktur tersebut sanggup kita lihat nomor 2 mengatakan ada pemakaian elektron atau pasangan elektron ikatan yang berasal dari atom Nitrogen.

Jawaban : B

Soal 6
Zat yang bersifat polar ialah ...
1. BCl₃
2. BeCl₂
3. CCl₄
4. Cl₂O

Pembahasan :
Molekul dengan ikatan kovalen nonpolar sudah tentu bersifat nonpolar. Tetapi molekul dengan ikatan polar sanggup bersifat polar bisapula bersifat nonpolar bergantung pada bentuk geometri molekulnya.

Jika molekul berbentuk simteris, maka secara keseluruhan molekul itu akan bersifat nonpolar meskipun ikatannya ialah ikatan polar.

Senyawa BCl₃, BeCl₂, dan CCl₄ ialah senyawa yang bersifat nonpolar lantaran bentuknya simetris. Jadi, opsi yang benar spesialuntuk 4.

Jawaban : D

Baca juga : Pembahasan SBMPTN Kimia Lingkungan dan Pencemaran.

Soal 7
Di antara keempat hidrogen halogenida, yang mempunyai titik didih paling tinggi ialah HF.

SEBAB

Molekul-melekul HF membentuk ikatan hidrogen antarsesama molekul.

Pembahasan :
Ikatan hidrogen ialah ikatan kimia yang terbentuk antara atom H dengan atom N, O, dan F. Ikatan hidrogen pada senyawa HF menimbulkan titik didih HF lebih tinggi dibanding hidrogen halogenida lainnya (HCl, HBr, dan HI).

Jadi, pernyataan benar alasan benar dan mengatakan alasannya ialah akibat.

Jawaban : A

Soal 8
Ikatan kovalen koordinasi terdapat pada ...
A. H₂O
B. NH₄⁺
C. CH₄
D. HF
E. C₂H₄

Pembahasan :
Senyawa yang mempunyai ikatan kovalen koordinasi ialah NH₄⁺. Ikatan kovalen koordinasi tersebut terjadi antara NH₃ dengan H⁺.

Jawaban : B

Baca juga : Pembahasan SBMPTN Kimia Konfigurasi Elektron.

Soal 9
Senyawa diberikut yang mempunyai bentuk molekul segitiga ialah ...
A. CCl₄
B. NH₃
C. BCl₃
D. H₂S
E. HCl

Pembahasan :
Berikut beberapa geometri atau bentuk molekul

Bentuk molekul	misal
Tetahedron	CH4
Segitiga piramid	NH3
Segitiga (trigonal)	BCl3
Planar V	H2O
Segitiga bipiramid	PCl5
Bidang empat	SF4
Planar T	IF3
Linear	XeF2
Oktahedron	SF6
Segiempat piramid	IF5
Segiempat planar	XeF4

Jadi, senyawa yang mempunyai bentuk molekul segitiga ialah BCl₃.

Jawaban : B

Soal 10
Protein ialah biopolimer dari asam amino yang dirangkai oleh ikatan ...
A. Glikosida
B. Peptida
C. Hidrogen
D. Ionik
E. Logam

Pembahasan :
Protein ialah biopolimer dari asam amino yang dirangkai oleh ikatan peptida yaitu ikatan antara dua molekul asam amino.

Jawaban : B